از لحاظ لغوی عسر به معنای دشواری و حرج به معنای تنگنا است. در واقع هر عملی که شخص را به سختی و دشواری و مشقت برساند به نحوی که غیر قابل تحمل باشد فرد دچار عسر و حرج شده است. نمونه بارز ان در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ست که بیانگر عسر حرج زن در زندگی زناشویی میباشد که اگر در دادگاه به اثبات برسد حکم طلاق برای زوجه صادر میشود که به آن طلاق عسر و حرج می گویند.
طبق تبصره این ماده قانونی عسر و حرج به معنای به وجود آمدن شرایط و وضعیتی میشود که ادامه زندگی مشترک برای زن با سختی همراه میگردد و تحمل آن مشکل میشود. در واقع اگر ادامه زندگی برای زوجه موجب عسر و حرج وی باشد او میتواند با مراجعه به حاکم شرع ( دادگاه) و با دادن دادخواست عسر و حرج و اثبات آن تقاضای طلاق کند.
طلاق و اثبات عسر و حرج
آیا زن میتواند بعد از چندین مدت با عسر و حرج طلاق بگیرد؟
این سوال که آیا زن میتواند بعد از چندین مدت با عسر و حرج طلاق بگیرد؟ موضوع شایعی است، در واقع چون یکی از مشکلات زنان برای طلاق عسر حرج اثبات کردن آن میباشد لذا توصیه میشود که برای اثبات آن اقدامات درستی از طریق وکیل دادگستری انجام گیرد تا بتوان برای طلاق از طرف زوجه پیش قدم شد. چرا که طلاق از طرف زوجه منوط به اثبات شرایطی است که تنها در صورت آن شرایط و اثبات آنها در دادگاه میتوان برای طلاق اقدام نمود. نکته دیگر اینکه در صورت اثبات شرایط برای طلاق عسر و حرج عدم رضایت مرد برای طلاق زن مورد توجه نمی باشد و چنانچه مرد از طلاق دادن زن خودداری کند دادگاه میتواند شوهر را وادار به طلاق دادن زن کند.
شرایط و مصادیق طلاق عسر و حرج
در قانون همه موارد و نمونه های عسر و حرج مشخص نشده اند ولی در ادامه مطلب بعضی از مواردی که بیشتر شایع و تکرار میشوند ذکر شده اند:
۱- اعتیاد شوهر به مواد مخدر و مشروبات الکلی به طوری که به اساس زندگی مشترک اسیب بزند و زوجه نتواند به زندگی با همسر ادامه دهد.
۲-محکومیت زوج به حبس بیستر از پنج سال
۳- ضرب و شتم زوجه ( کتک زدن و آزار اذیت) و هرگونه آسیب جسمی و روانی برای زن به طوری که غیرقابل تحمل باشد.
۴- ترک زندگی مشترک توسط زوج به مدت شش ماه متوالی ویا هشت ماه متناوب به مدت یکسال و غیبت به مدت ۴ سال بدون عذر موجه
۵- ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج که ادامه زندگی زناشویی را برای زوجه غیر ممکن کند.
۶- عدم پرداخت نفقه مطالب با ماده ۳ قانون حمایت خانواده و ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی که برای اثبات موضوع ترک انفاق و عسر و حرج زن، ثابت کردن فقر و تنگدستی و قرار گرفتن زن در چنین شرایطی با ارائه دلایل مختلف از جانب زوجه امکانپذیر است.
۷- زوج دارای شغلی باشد که بر خلاف شان و مصالح خانوادگی زن باشد دادگاه میتواند این حق را به زن بدهد که زوج را از ادامه چنین شغلی منع نماید و اگر مرد توجه نکند و به َشغل خود ادامه دهد دادگاه میتواند زوجه را از جانب مرد طلاق دهد.
۸- عقیم بودم مرد که در این صورت زن با اثبات اینکه همسرش قدرت باروری ندارد میتواند درخواست طلاق دهد.
۹- ازدواج مجدد مرد بدون رضایت زوجه که این مورد در ازدواج موقت یا دائم تفاوتی نمیکند و برای هر دو مورد یک رای از جانب دادگاه صادر خواهد شد.
۱۰- سوء معاشرت و اکراه شدید زن از همسر خود و چنین موارد دیگری که همگی میتواند از موارد عسر و حرج به شمار آید.
مهریه در طلاق عسر و حرج
در واقع عسر و حرج حق دریافت مهریه را سلب نمیکند اما ممکن است تصور شود که وقتی زن با ادعای عسر و حرج از شوهر خود جدا شود مهریه ای دریافت نخواهد کرد در صورتی که اینگونه نیست و چنین طلاقی حق دریافت مهریه را از زن سلب نمیکند بلکه او میتواند ضمن طلاق همه حق و حقوق خود را از جمله مهریه ، نفقه، اجرت المثل را نیز دریافت کند.
عسر و حرج در دوران عقد
موضوع عسر و حرج به تنهایی برای عقد دائم صدق نمیکند بلکه در مواردی که زوجین ازدواج موقت را انتخاب میکنند صدق میکند. بنابراین هنگامی که ادامه این زندگی برای زوجه همراه با سختی و مشقت باشد و او بتواند این موضوع را در دادگاه اثبات کند قاضی دادگاه با حکم و اجبار زوج مدت باقی مانده زوجیت را منحل و در نهایت با انحلال زوجیت و قطع مدت باقی مانده از ازدواج موقت رای طلاق را صادر خواهد نمود.
اثبات عسر و حرج با شاهد
در واقع اثبات عسر و حرج مشکل است ولی غیر ممکن نیست . یکی از راه های اثبات عسر و حرج زوجه شهادت شهود میباشد که اگر سوء رفتار مرد در زندگی زناشویی اثبات شود در این صورت تمام حق و حقوق زن به او تعلق خواهد گرفت. البته باید به مصادیق عسر و حرج و احراز آن در دادگاه توجه داشت تا قاضی دادگاه را برای حکم طلاق مجاب کرد.
دادخواست عسر و حرج
زمانی که یکی از مواردی که در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی بیان شده حاصل گردید زوجه میتواند دادخواست عسر و حرج خود را به دادگاه ارائه کند و دادگاه هم ضمن بررسی مدارک و دلایل و شواهد و دادخواست طلاق مبنی بر عسر و حرج زمانی که عسر و حرج زن و سختی و مشقت و دشواری او در ادامه زندگی با همسرش احراز گردید دادگاه حکم مقتصی را صادر میکند.
قاعده عسر و حرج و محدوده آن
از آنجایی که هر سختی و مشقتی به معنای عسر حرج نیست در واقع عسر و حرج ضرر و مشقتی است که شدید باشد و غیر قابل تحمل.
بنابراین درجات عسر و حرج به شرح زیر است :
۱- گاهی اوقات این امکان وجود دارد تا شرلیط به اندازه ای سخت شود که انجام آن برای زوجین غیر قابل تحمل باشد، این موضوع زیر عنوان تکلیف مالایطلاق قرار میگیرد.
.۲- گاهی هم ادامه زندگی زوجین با یکدیگر امری نیست که بتوان آن را غیر مقدور خواند ولی ادامه آن با سختی فراوانی همراه است که این موضوع هم زیر عنوان تکلیف مالایطلاق قرار میگیرد.
۳- در شرلیطی هم ممکن است که ادامه زندگی مشترک برای یکدیگر امری مقدور باشد و موجب سختی و مشقت زوجه نباشد اما ادامه ان باعث به وجود آمدن ضرر و زیان شود که ابن موضوع زیر عنوان تکلیف لاضرر قرار میگیرد.
۴- ودر آخر در مواردی نیز ممکن است این ادامه زندگی مقدور باشد اما به دلیل دشواری های فراوانش سختی های زیادی برای افراد همراه داشته باشد به طوری که عرفا غیرقابل تحمل باشد که این موضوع هم زیر عنوان لاحرج قرار میگیرد.
استشهادیه عسر و حرج
نمونه استشهادیه محلی که زوجه میتواند جمع اوری کند به این شکل است:
بدین وسیله از معتمدین و مطلعین محل که اطلاع کامل دارند. اینجانب…… فرزند……. همسر…… بوده و ساکن…… میباشم. لدا تقاضا دارم که مراتب را گواهی نمایند.
با تشکر
اینجانب فرزند ….. به شماره شناسنامه …… صحت مراتب فوق را گواهی میدهم.
امضا
دفترخانه اسناد رسنی یا شورای اسلامی محل: صحت موارد فوق امضا/ اثر انگشت شهود فوق مورد تایید میباشد.
مهر و امضا
سلام خسته نباشید
بنده خلیل بیات درتاریخ ۴/۱۳۷۹ ازدواج وحاصل دوفرزند دختروپسر میباشد پدرخانمم دوسال قبل فوت وقبل از فوت سه دانگ خونه روبنام همسرش نمودواین باعث شد که همسرم رانحریک کنند که اذیتش کن که مجبوربشه اینکاروبکنه باوربفرمایید درچندسال اخیر به هر بهانه ای سه چهاربار ۱۱۰ روآورده درخونه چهارمرتبه یابیشتر شکایت کرده به علیه من صدیار رفته جلو پنجره باصدای بسیاربلند دادزده که مردم یخچال خالیه وازاین حرفا ونااین اواخر رفته شکایت کرده که تقاضای عسر وحرج وبنده را ولگردو بیکار وخیلی بدتر خطاب کرده کوچکنرین عبا وحیاوآبرویی نمیشناسه میدونه من به صدای فریاد حساسم ومیترسم ازآبرویی که پیش همسایه بریزه وبه خداقسم حتی یکبار دست روش بلند نکرده ام ولی نوشته که مرابحدمرگ کتک میزندو تحت تاثیر شیشه است و ….وسوال اینه منکه خوندم خیلی ناراحت شدم وگفتم میام برا طلاق ولی بشرط اصلاح نوشته هات
حالا اگر زوجه بدروغ اعلام کند وحتی یک مورد رانتواند ثابت کند من چه اقدام علیهش میتوانم بکنم ودرضمن بیشترازدوسال است که هیچ حرف شنوی وتمکین ازم ندارد وهیچ وظیفه ای راانجام نمیدهد ومادرزن ماشینی بهش داده وبیشتر باعث تکروی وسرخودی همسرم شده بایه ماشین همسرم رابرده خود کرده وهرزمان ومکان اراده کند بشمارسه دم درش همسرم حاضرمیشه نمیدونستم که قیمت هرشخص بسته به لیاقتش داره
سپاسگزارم از تایمی که به بنده اختصاص دادید
سلام دوست عزیز پیشنهاد میشود که به اتفاق همسرتان به مشاور خانواده جهت رفع اختلاف مراجعه فرمائید.
سلام بنده هم مشکلی مشابه مشکل فوق را دارم .
از۳ سال پیش که یک آپارتمان خریدیم و بنده ۳ دانگ حق خودم را هم بنام همسرم کردم او رفتارش با من عوض شده و به بهانه های مختلف و واهی دعوا راه انداخته و الان درخواست طلاق عسر وهرج راه ا نداخته است
سلام باتوجه به انتقال سه دانگ امکان محاسبه به عنوان مهریه یا استرداد ملک وجود ندارد.
سلام.
منزیادبلدنیستمازدفترودستکبازیوکارایاینترنتیودادگاهها.
زنمنسبتبهمنقبلاخیانتکرده،یعنیمنوبهخانوادهاموخانوادهاشفروخته،از روی سادگیش ،منبخشیدمشولینگوکههرچیآزادیشوبیشتر کردم. اونمپروهتر میشد الانمرفتهازخونه، خیلی حرف بابت کاراش وزندگیمدارم،که اینجوری ،نمیشه گفت. فقط »۱۲سالازدواج،۲پسر7و9سالهدارم و۱خونهشخصیکهنمیتونهثابتکنه.وپدرومادرشوخواهرش ظرف۲سالفوتشدن. زندگیضعیفی داشتند و منم دارم .ماجرا ازاینجاشروع شد که بعد مرگشون ،بخاطر روحیهاش ،مشورتگرفتم،واین شد کهبرایسرگرمی وروحیهاش بره سرکار ، ولی بعد دیه مادر وپدرش و ارث ،خیلی عوض وعوضیشده. هیچحرفگوشنمیکنه،بدوناطلاعمیرهمیاد،سرکارش اکثروقتها تا۲یا۳صبح میمونه. وهرجاهرچندروز میمونه،کلا خیره ورفتارواخلاق بدی به من وبچها داره ولی بابقیه خوش و خرم است. منخیلیدوسشدارم وبخاطر همین قبلا شکایتکردهونفقهمحکوممکردهباهمکاریخودمن،،براش دادگاهامضادادمکهکتکزدمش،ولی میخامش،اصلا خرابشم،وبازهمباهمزندگیکردیم۱سال، اما الانهمرفتهازخونهوحتماشکایتمیکنه.
حالاتکلیفمنچیهقبلامحکومنفقهشدم۱سال پیشولیبعدشزندگیکردیموندادم.حالاهمرفتهونمیاد
منازنظربدنیکمردرددارموبیکارم اساله وازنظرمالی خیلی ضعیفم وبا یارانه داریم زندگی میکنیم ۳نفری .البتهخونهبفروشم پول میاد دستم ، اما بعدش چیکار کنم
شماره من ۰۹۳۸۱۲۴۰۷۲۰ استان مازندران.شهرستانجویبار
باسلا م خسته نباشید ایا بعد از چند مدت بدونی که زنت با درست کردن مدرک جعلی و پزشکی و دوجنسه بودن شوهرش ازدوج مجدد کرده ادامه میده مرد میتواند ادعای حیصیت و ابرو و بازی بازندگیش راهنمایم کنید ممنون میشم چکارکنم کجابرم تشکر
سلام بله درکل عمل زوجه جرم می باشد.
سلام خسته نباشید
من آرش هستم و ۱۸ ساله ازدواج کردم و ۲ فرزند دارم و در تمام این دوران زندگی همسرم بهم شک داشته و کلا من رو چک میکرد و البته بعد متوجه شدم که خودش روابطی رو داره و ازم خواهش کرد ببخشمش و من همین کار رو کردم و اسناد رو پاک کردم ولی اون برای خراب کردن من به کمک دوستاش روابط پیامکی راه انداخت و من رو در دام انداخت و درخواست عسر حرج داده و شاهد هایی که آورده همسر سابق یکی از همون خانم ها که البته ۷ ساله جدا شدن و من حداقل با آقا ۱۰ ساله صحبت نکردم و خانمش همیشه یک هفته یک هفته خونه ما است و یکی دیگه باجناق من است که حدود ۱۳ ساله من باهاش قهر هستم .
میخواستم بدونم شهادت این آقایان با وجود اینکه من سالهاست اونها رو ندیدم آیا برای دادگاه مورد قبول است یا خیر
با سلام.
من 8 ساله ازدواج کردم و یه پسر 4 ساله و دختر 10 ماهه دارم. میخواستم درخواست طلاق بدم. بدلیل بی توجهی و حرف نزدن شوهرم. اصلا شما فک کن با یک دیوار روبرو هستی. هر چی باهاش حرف میزنم اصلا عکسالعملی نداره انگار براش هیچی مهم نیست. خسته شدم از دستش. بنظرتون میتونم طلاق بگیرم.؟