تعدیل مهریه امروزه یکی از موضوعات گسترده در دادگاهاست. درخواست تعدیل مهریه ممکن است هم از جانب زوج و هم از جانب زوجه مطرح شود یعنی در زمان پرداخت اقساط مهریه به زن ، هم زن می تواند از دادگاه با توجه به نرخ تورم درخواست کند که مقدار اقساط افزایش پیدا کند و هم مرد می تواند از دادگاه بخواهد که مقدار اقساط را نسبت به قبل کاهش دهد.
حال این سوال مطرح است که تعدیل مهریه چیست؟
دادخواست تعدیل در تقسیط مهریه دقیقا به چه معناست؟
چه کسانی میتواند درخواست تعدیل مهریه نمایند؟
این درخواست در چه قالبی تقدیم دادگاه میشود؟
برای روشن تر شدن هر چه بهتر مفهوم این واژه در عالم حقوق ابتدا می باسیت به معنای واژه تعدیل بپردازیم.
تعدیل مهریه چیست؟
تعدیل در لغت به معنای برقراری عدالت است، تعدیل در مهریه هم به معنای برقرای عدالت در پرداخت مهریه است که این نوع از تعدیل را می توان از دو جنبه مورد بحث قرار داد :
واژه تعدیل در لغت به چند معنی آمده است که از جمله آنها به راست کردن، تقسیم از روی عدالت، کم کردن و … می توان اشاره نمود یعنی میتواند دارای دو وجه یا دو ماهیت باشد. استفاده کلمه تعدیل در کنار مهریه بیشتر به معنای تقسیم به عدالت برای زوج و زوجه می باشد که دارای رویکردهای متفاوتی است. لذا درخواست تعدیل مهریه همواره از ناحیه شخصی که آن را مورد درخواست قرار میدهد، امریست خوشایند و نسبت به طرف دیگر، موجب ناخرسندی او خواهد بود.
دادخواست تعدیل در تقسیط مهریه به چه معناست؟
بعد از دادخواست اعسار شرایطی برای پرداخت مهریه تعیین خواهد شد در صورتی که پس از ارائه دادخواست زوج توانایی پرداخت را نداشته باشد می تواند دادخواست تنظیم نماید.
این دادخواست که تعدیل در تقسیط نام دارد شرایطی را برای زوج مهیا می سازد که نفع وی را به دنبال دارد و بر اساس آن مهریه به صورت اقساطی به زوجه پرداخت میشود.
اما از آنجایی که ممکن است احوال مالی هر فردی در آینده تغییر پیدا کند حکم پرداخت مهریه را وابسته به شرایط آنی زوج نیز در نظر گرفته اند. لذا شاید معسر امروز وابسته به شرایطی که پیش می آید در آینده از آن خارج شود، به همین علت میگوییم که شرایط آینده تاثیر مستقیمی بر حکم خواهد داشت و تغییر شرایط در آینده می تواند مقدمه ای برای تقدیم دادخواست تعدیل به حساب آید.
بنابراین به طور کل تعدیل مهریه دارای دو بعد است .
• یک تصور کنید پس از حکم اعسار صاحب ارث شود و یا حقوق ماهیانه افزایش پیدا کند در چنین شرایطی نمی توان زوج را معسر تلقی کرد و آن را به طور مطلق معسر به حساب آورد. بنابراین زوجه می تواند با توجه به تغییراتی که در وضعیت زوج پیش آمده است به منظور تغییر در نحوه پرداخت مهریه به دادگاه مراجعه کند.
• در ادامه نیز دادگاه با در نظر گرفتن اوضاع و بررسی شرایط حکم جدیدی در مورد تعدیل مهریه صادر خواهد کرد در مقابل برخی از مواقع زوج به دلیل بیکاری، بیماری و شرایطی از این قبیل قادر به انجام کاری نیست که در این وضعیت مرد میتواند تقاضای تعدیل در مهریه دهد.
چه اشخاصی میتوانند درخواست تعدیل مهریه داشته باشند؟
درخواست تعدیل مهریه در قالب تنظیم دادخواست تعدیل اقساط مهریه به محکمه ارائه میشود که این دادخواست هم از جانب زوج و هم زوجه و یا قائم مقام قانونی آنها قابل تنظیم و تقدیم به دادگاه می باشد. اما از آنجایی که مطابق با قانون و شرع مقدس به محض وقوع عقد نکاح زن مالک مهریه می شود بنابراین پرداخت آن به صورت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بر ذمه مرد قرار میگیرد. در این صورت این حق برای زوجه وجود خواهد داشت که هر زمان اراده کرد نسبت به دریافت آن از همسر خویش اقدام کند. اما گاها در مواردی دادگاه برای اینکه حقوق هر دو طرف دعوا رعایت شود و اینکه بتواند تصمیمی را اتخاذ کند که هر دو طرف رضایت داشته باشند با توجه به شرایط مختلف از جمله شرایط اقتصادی اقدام به تقسیط مهریه می کند.
البته لازم بذکر است این امر برای اشخاصی لحاظ می شود که توانایی و تمکن مالی کافی برای پرداخت یکباره دین خود را ندارند
درخواست تعدیل مهریه از جانب زوجه چگونه است؟
طبق نظر وکیل مطالبه مهریه ، تقاضای تقسیط مهریه با درخواست اعسار و تقاضای تعدیل مهریه ، از جمله مواردی است که زوجین در زمان درخواست دریافت مهریه با آن مواجه میشوند و این درخواست هنگامی از طرف زوجه مطرح میشود که زوجه با اقدام خود برای دریافت مهریه با عدم توانایی مالی زوج روبرو شود.
با توجه به مقرراتی که در حال حاضر در مورد دادخواست اعسار و پرداخت مهریه وجود دارد، این اجازه به زن داده شده است تا با اثبات کردن ملائت مرد، ادعای زوج را مبنی برناتوانایی اش برای پرداخت مهریه رد کند. به زبان ساده تر میتوان گفت در برخی از مواقع نیازی به اثبات ادعای زوج مبنی بر عدم ملائت و تمکن مالی نخواهد بود. در چنین حالتی، زوجه موظف است تا توانایی مالی همسرش را به دادگاه اثبات نماید اما در تمامی موارد زوجه موفق به اثبات این امر نمی شود و در بسیاری از مواقع زن در اثبات توانایی مالی زوج با مشکلات عدیده ای مواجه می شود که در نتیجه به شکست زوجه در دادگاه منجر می شود که در اینجا اگر زوج شرایط ذکر شده در بالا را نداشته باشد و از پرداخت یکجای مهریه عاجز باشد، می تواند دادخواست تعدیل در مهریه را تقدیم دادگاه کند. دادگاه بعد از اینکه جوانب و شرایط زوج را بررسی کرد اقدام به صدور رای متقضی می نماید و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و وضع درآمد زوج اقدام به تعیین اقساط برای پرداخت مهریه به همسر را مشخص می کند.
پس نکته قابل توجه اینکه لطفا ضرب المثل چه کسی مهریه را داده و چه کسی آن را گرفته است را جدی نگیرید چون همانطور که گفتیم طلب کردن و پرداخت آن قابل طرح در دعاوی حقوقی ست.
ابعاد درخواست تعدیل مهریه چیست؟
درخواست تعدیل مهریه همانطور که توضیح داده شددارای دو جنبه است. گاهی در جهت افزایش مبلغ اقساط یا پرداخت یکجای مهریه است و گاهی هم در جهت کاهش آن و در واقع به نفع زوج است.
برای مثال زمانی که تقاضای اعسار از جانب زوجی پذیرفته شده است را در نظر بگیرید. هنگامی که دادخواست مورد پذیرش محکمه قرار می گیرد دادگاه بر اساس آن و اینکه مبالغ اقساط با کاهش تعیین شود اقدام می کند.
حال زمانی را در نظر بگیرید که حقوق و مزایای مرد افزایش پیدا کند به عبارتی بعد از این فرآیند مال یا ثروتی به مرد برسد و وضع ایشان تغییر کند زوجه با تنظیم داخواست تعدیل مهریه،از دادگاه میتواند طلب افزایش مبالغ قسط یا پرداخت یکجای مهریه خود را نماید زیرا دیگر نمی توان ایشان را معسر دانست. پس زوجه می تواند دادخواست تعدیل در مهریه را تقدیم دادگاه نماید که موجب افزایش در مهریه خواهد شد. این جنبه، جنبه مثبت تعدیل مهریه است.
حال حالتی را در نظر بگیرید که زوج در اثر بیماری یا بیکاری و یا شرایطی از این قبیل قادر به پرداخت اقساط خود نیست.
لذا ایشان نیز در این حالت می تواند دادخواستی با عنوان تعدیل مهریه را تقدیم دادگاه نماید و دادگاه پس از بررسی و حصول نتیجه حکم به تعدیل در کم شدن مبلغ مهریه را صادر می کند. این جنبه، جنبه منفی تعدیل مهریه ست. لذا درخواست تعدیل مهریه با هر هدفی که باشد، باید از جانب شخص ذینفع در قالب دادخواست تنظیم شده و تقدیم محکمه گردد.
“:نکته: در نهایت تغییر در آینده و وضعیت معیشتی زوج، تاثیر مستقیمی بر حکم تعدیل مهریه خواهد داشت.”
درخواست تعدیل مهریه و شرایط تحقق آن
درخواست تعدیل مهریه در دو حالت ذیل نمایان میشود:
۱ . زوج مکلف می شود تا بدهی خود که مربوط به مهریه است را به صورت “اقساط تعیینی” از سوی دادگاه به زوجه بپردازد.
۲ . زوج مکلف می شود تا بدهی خود که مربوط به مهریه است را در “مدت زمان مشخصه” از سوی دادگاه به زوجه پرداخت کند.
نکته: با بیان این دو حالت کاملا مشخص است که هر تصمیمی راجع به تعدیل میبایست با نظر دادگاه لحاظ شود.
دادخواست تعدیل مهریه در طلاق توافقی
درخواست تعدیل مهریه نیز از موارد مهمی است که در طلاق توافقی مورد بررسی قرار می گیرد لذا تکلیف مهریه میبایست در طلاق توافقی روشن گردد.
همانطور که توضیح دادیم در قانون قدیم برای مهریه طرح تعدیل در نظر گرفته نشده بود و زوج میبایست آن را عندالمطالبه و بلافاصله بعد از عقد نکاح در صورتی که زوجه آن را مطالبه مینمود پرداخت می کرد و اگر در انجام این امر ناتوان بود متاسفانه روانه زندان می شد اما امروزه مهریه بر اساس نرخ روز و بازار تعیین می شود. پس لحاظ کردن شرایط زوج برای پرداخت مورد توجه قرار می گیرد. به این صورت که بعد از دادخواست اعسار، شرایطی برای پرداخت مهریه تعیین خواهد شد. یعنی اگر بعد از ارائه دادخواست ،زوج توانایی پرداخت آن را نداشته باشد، می تواند دادخواستی تنظیم کند. این دادخواست که تعدیل در تقسیط نام دارد، شرایطی را برای او مهیا می سازد که مهریه را به صورت اقساطی به زوجه پرداخت نماید.
پس در این صورت در طلاق توافقی پرداخت مهریه می تواند با توافق طرفین در ازای طلاق باشد و یا اینکه بخشیده شود و یا کامل پرداخت گردد. در مواردی هم میتواند یا به صورت اقساط و تعدیل اقساط آن هم در صورت درخواست زوجین باشد. توجه نمایید تمامی این موارد با توافق انجام خواهد شد.
نکته: برای آگاهی بیشتر در مورد اعسار و در نتیجه پرداخت اقساطی مهریه توصیه می گردد مقاله اعسار از پرداخت مهریه را در سایت مطالعه فرمائید.
دادخواست تعدیل اقساط مهریه توسط زوج
درخواست تعدیل مهریه از ناحیه زوج زمانی مطرح میشود که زوجه بعد از اینکه برای مطالبه مهریه اقدام نمود و با عدم شرایط عندالمطالبه برای پرداخت توسط زوج فراهم شد، در این حالت است که مرد میتواند از دادگاه تقاضای تعدیل در اقساط مهریه را نماید.
این نکته که دادگاه ها موظف هستند تا شرایط را بگونه ای رقم بزنند که برای این امر اشخاص روانه زندان نشوند امری بسیار مهم است. از این جهت است که با توجه به وضعیت معیشتی و درآمد مرد، اقساط بلند مدت برای پرداخت مهریه در حق زوج درنظر گرفته میشود به این صورت که اگر
• چنانچه زوج بعد از دادخواست اعسار و تقسیط مهریه باز همچنان قادر به پرداخت اقساط نباشد می تواند دادخواست تعدیل و کاهش در اقساط مهریه بدهد.
• همچنین در صورتی که مرد توانایی مالی پیدا کند مانند به ارث رسیدن مال یا هر اموالی که جزء مستثنیات دین نباشد زن میتواند دادخواست تعدیل و افزایش مهریه دهد یعنی مهریه خود را یکجا یا با اقساط بیشتری دریافت نماید.
• به دادخواست تعدیل اقساط باید استشهادیه نیز ضمیمه گردد این استشهادی توسط دو نفر شاهد به احوال اقتصادی خواهان تهیه می گردد.
• چنانچه تغییر در فیش حقوقی خواهان هم صورت گرفته باشد علاوه بر استشهادیه آن تغییر نیز ضمیمه دادخواست اصلی می گردد و تقدیم دادگاه صالح می شود.
• پس از ثبت ارجاع و تعیین شعبه تعیین وقت صورت میگیرد و وقت رسیدگی به طرفین ابلاغ می گردد.
• در نهایت در جلسه رسیدگی طرفین دعوی باید با ارائه مدارک خود و شهود خود خواسته خود را از دادگاه بخواهند.
• بعد از بررسی مدارک توسط قاضی و صدور رای این رای قابل تجدید نظر خواهی خواهد بود.
وکیل برای درخواست تعدیل مهریه
مطابق نظر وکیل خانواده درخواست تعدیل مهریه را میتوان به نوعی رعایت انصاف در حق و حقوق طرفین قلمداد نمود. با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و تعیین مهریه هایی بعضا سنگین امروزه اکثر زوجین توانایی آن را نخواهند داشت که به صورت یکجا این دین را پرداخت نمایند.
از طرفی در مواردی ممکن است حتی عکس این موارد وجود داشته باشد یعنی بعد از مشخص شدن اقساط در صورت تغییر وضعیت زوج این حق برای زوجه وجود دارد که درخواست تعدیل و افزایش مبلغ مهریه خود را داشته باشد. پس به هر دو گروه ذینفع در این ماجرا توصیه می شود که از تجربه وکیل متخصص و مجرب درباره تحقق این خواسته بهرمند شوند.
مدارک لازم دادخواست تعدیل اقساط مهریه
1. کارت ملی خواهان خوانده
2. تصویر مصدق استشهادیه
3. تصویر دادنامه مبنی بر محکومیت به پرداخت اقساط مهریه
4. سند ازدواج و طلاق
5. فرم ثبت نام در سامانه ثنا
سلام وقت بخیر
بنده کارگر هست و حقوق وزارت کار میگیرم از اسفند سال ۱۴۰۰ از همسرم جدا شدم یک بچه ۹ ساله هم دارم که ماهی ۱ میلیون تومان نفقه براش واریز میکردم البته در کنارش بابت خرید پوشاک هم بنده انجام میدادم میخواستم ببینم برای سال ۱۴۰۲ بیشتر باید کنم اگر ایشون شکایت تعدیل نفقه کنن افزایش پیدا می کنه؟
سلام علیکم
بله با توجه به نرخ تورم قطعا اگر تعدیل نفقه رو مطالبه کنن با جلب نظر کارشناس این مبلغ افزایش خواهد یافت
سلام من ۱۶ سالمه و دخترم . پدرم استاد دانشگاه رشته عمران هست و عضو هیئت علمی . چقدر باید نفقه به من تعلق بگیره؟