مطابق مقررات قانون مدنی اگر زوجه بخواهد از همسر خود طلاق بگیرد میبایست ادله قانونی موجهی داشته باشد و بدون ارائه ادله موجه عملاً به درخواست طلاق زوجه در دادگاه رسیدگی نمی شود. گاهی انجام برخی رفتارها از سوی مرد در زندگی مشترک سبب اختلال در زندگی شده و می تواند عسر و حرج شدیدی برای ادامه زندگی مشترک برای زوجه ایجاد کند و دلیل موجهی برای طلاق برای زوجه فراهم کند. یکی از این عوامل، اعتیاد مرد به الکل و مشروبات الکلی می باشد. بحث طلاق از مرد الکلی یکی از مباحث مهمی است که در این زمینه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
مراحل طلاق از مرد شراب خوار
گاهی شرایط زندگی زوجه در اثر شراب خواری زوج به حدی نامناسب است که چاره ای جز جدایی و طلاق باقی نمی ماند. در واقع در این شرایط است که طلاق از شوهر مشروب خوار دلیل موجهی است که قضات دادگاه ها بدان استناد کرده و طلاق زوجه را با استناد به آن صادر می کنند. حال اگر زن بخواهد در این حالت از همسر شراب خوار و عرق خور خود طلاق بگیرد، باید مراحل مشخص و معین قانونی را طی نماید؛ چراکه طلاق از طرف زن تشریفاتی دارد که با طلاق از طرف مرد یا طلاق توافقی متفاوت است و بایستی به دقت رعایت گردد. توصیه می شود که جهت انجام صحیح این تشریفات حتما از مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری یا وکیل طلاق استفاده و بهره برداری نمایید. مراحل طلاق از مرد شراب خوار به شرح ذیل می باشد:
- حضور زوجین در جلسات مشاوره قبل از صدور حکم طلاق
- ثبت دادخواست طلاق و ذکر ادله موجه و مستند قانونی برای طلاق از زوج
- ثبت دادخواست در دفتر خدمات الکترونیک قضایی
- ارجاع پرونده به دادگاه
- حضور زوجین در جلسه دادگاه
- صدور حکم طلاق در صورت موافقت دادگاه با ادله و دادخواست
- مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق جهت ثبت واقعه طلاق
منطور از مایعات الکلی چیست؟
مایعات الکلی یا مشروبات الکلی، نوشیدنی هایی هستند که حاوی مقدار قابل توجهی اتانول یا به صورت غیر رسمی الکل هستند که عوارض آن در مقادیر کم مشتمل بر سرخوشی، کاهش اضطراب و خوش مشربی می باشد و متأسفانه عوارض آن در مقادیر بالا شامل مستی و ناهشیاری است. لازم به ذکر است استفاده طولانی مدت و سوء مصرف الکل ممکن است سبب وابستگی جسمی و نوعی الکلیسم شود. امروزه مقوله طلاق به دلیل اعتیاد به مایعات الکلی تبدیل به یکی از مهم ترین پرونده های قضایی در محاکم خانواده شده است که لازم است اطلاعات زوجین از این موضوع بیشتر از گذشته باشد و نحوه طلاق و شرایط و مراحل آن را بهتر و جامع تر بدانند.
شکایت از شوهر الکلی
شکایت از شوهر الکلی به چند دلیل به عمل می آید:
الف) اگر شوهر الکلی در مجامع عمومی و علنی الکل و مشروبات الکلی را مصرف کند: ماده 701 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات و مجازات های بازدارنده) در این خصوص بیان می دارد: «هر کس متجاهراً و به نحو علن در اماکن و معابر و مجامع عمومی مشروبات الکلی استعمال نماید، علاوه بر اجرای حد شرعی شرب خمر به دو تا شش ماه حبس تعزیری محکوم میشود.» پس اگر شوهر الکلی به صورت علنی مشروبات را مصرف نماید، می توان از او طبق ماده 701 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات شکایت نمود و مجازات آن علاوه بر اجرای حد شرعی شرب خمر که بر اساس ماده 264 الی 266 قانون مجازات اسلامی 80 ضربه شلاق می باشد، دو تا شش ماه حبس تعزیری نیز خواهد بود.
ب) اگر شوهر الکلی مشروبات الکلی را بخرد یا بفروشد یا به هر نحو نگهداری نماید: ماده 702 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات و مجازات های بازدارنده) :«هرکس مشروبات الکلی را بسازد یا بخرد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا حمل یا نگهداری کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به شش ماه تا یک سال حبس و تا هفتاد و چهار (۷۴) ضربه شلاق و نیز پرداخت جزای نقدی به میزان پنج برابر ارزش عرفی(تجاری) کالای یاد شده محکوم میشود.» بر اساس ماده 702 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات خرید و فروش و نگهداری مشروبات الکلی نیز جرم بوده و اگر وی مرتکب این جرم شود، علاوه بر شش ماه تا یک سال حبس تعزیری بر اساس نظر قاضی دادگاه ، تا 74 ضربه شلاق و پرداخت جزای نقدی نیز محکوم خواهد شد.
ج) همچنین اگر شوهر الکلی در اثر مستی ناشی از مصرف الکل و عدم هشیاری ناشی از آن، تعادل خود را از دست داده و زوجه را مورد ضرب و جرح قرار دهد ، زوجه می تواند مطابق ماده 614 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات که بیان داشته است : « هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به حبس درجه شش محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم میشود.» از شوهر الکلی خود شکایت نماید.
نحوه شکایت از شوهر الکلی در موارد فوق به این ترتیب است که با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی یا وکیل پایه یک دادگستری می توان شکوائیه مورد نظر را تنظیم نمود و مستندا به ماده قانونی مربوطه استدلال کرد که شکایت به چه منظور انجام شده و سپس مراجع قضایی مربوطه اعم از دادسرا و دادگاه شکایت را دنبال خواهند نمود.
میزان محکمه پسند بودن شرب خمر برای طلاق از طرف زن
طلاق از شوهر الکلی و یا طلاق از مرد شراب خوار شرایط و مراحل خاصی دارد که بایستی به دقت رعایت شود و دادگاه به صرف ادعای زوجه مبنی بر الکلی بودن زوج حکم طلاق را صادر نخواهد کرد بلکه زن بایستی بتواند این موضوع را اثبات نماید که الکلی بودن همسر وی موجب عسر وحرج یا سختی شدید او در زندگی مشترک شده و یا به عبارت دیگر ادامه زندگی مشترک را با مشقت همراه نموده است و نهایتاً باید بتواند ثابت کند که این وضعیت زوج منجر به اختلال در زندگی زناشویی شده است. دادگاه باید به نحوی قانع شود که مصرف الکل و شراب از سوی زوج روند زندگی مشترک را دچار اختلال و سختی شدید نموده و این به نحوی است که دیگر امکان ادامه رابطه زناشویی برای زوجه وجود ندارد. در حقیقت بر اساس بند 2 از ماده 1133 قانون مدنی، ابتلای زوج به مصرف مشروبات الکلی به نحوی که منجر به اختلال در اساس زندگی زناشویی شود از مصادیق عسر و حرج به شمار رفته و باعث ایجاد مشقت برای زوجه شده و تحمل زندگی مشترک را برای زوجه مشکل و دشوار می نماید و در این حالت می تواند جزو ادله محکمه پسند برای طلاق از سوی زن قرار گیرد و در نهایت منجر به صدور حکم طلاق از سوی دادگاه شود.
نقش وکیل در طلاق از مرد الکلی
در زمینه طلاق از سوی زن به خصوص در طلاق از مرد الکلی ، اثبات بحث عسر و حرج بسیار سخت و دشوار است و لازمه آن، این است که از مشاوره وکیل طلاق توافقی در تهران یا وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید چراکه ایشان با علم و دانش و مهارت های بالایی که در زمینه طلاق از طرف زن در دادگاه های خانواده دارند و نیز با توجه به تجربه خود می توانند در اثبات عسر و حرج ناشی از الکلیسم مرد یا شراب خواری وی به زن کمک نموده و شرایط اثباتی و مراحل طلاق را آسان تر نمایند. از طرفی تنظیم دادخواست به طور صحیح و مستدل و مستند و نیز ثبت صحیح آن با توجه به مقررات قانونی و با عنایت به پیچیدگی شرایط و مراحل آن نیازمند تجربه و سواد و دانش بالای وکلای دادگستری است. فلذا وکیل دادگستری می تواند مشاور بسیار خوبی برای شما در طلاق از مرد الکلی به شمار آید.
هزینه و مدت زمان طلاق از مرد شراب خوار
در حقیقت طلاق از طرف زن ، استثنایی است بر حق طلاق یک جانبه که قانون برای مردان در نظر گرفته است؛ چراکه مردان می توانند بدون دلیل موجه و محکمه پسند اقدام به طلاق دادن زوجه نمایند لکن زن صرفاً درصورت وجود عسر و حرج و اثبات آن و یا وجود وکالت در طلاق می تواند اقدام به طلاق کند. پرسشی که مطرح می گردد این است که هزینه و مدت زمان طلاق از مرد شراب خوار چقدر است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت نمی توان زمان دقیقی را برای جریان طلاق در اثر عسر و حرج ناشی از شراب خواری مرد مطرح نمود چراکه این امر کاملاً بستگی به شعبه رسیدگی کننده و جلسات مشاوره دارد ولی درصورتی که ادله اثبات زوجه درخصوص اثبات موارد عسر و حرج کامل و کافی باشد، مدت زمان طلاق از مرد شراب خوار قابل پیش بینی بوده و به نظر می رسد طلاق در این حالت در مرحله بدوی بین هشت ماه تا یک سال زمان ببرد و درمورد هزینه آن بستگی به این دارد که زوجه از وکیل دادگستری استفاده نماید یا خیر . درصورت استفاده از وکیل دادگستری موضوع کاملاً توافقی بوده و بستگی به توافق بین طرفین دارد و درصورتی که زن شخصاً دادخواست را تقدیم کند بایستی هزینه دعاوی غیر مالی و دادخواست را از طریق دفتر خدمات قضایی پرداخت نماید. هزینه دادرسی طلاق به درخواست زن مطابق جدول هزینه دادرسی و تعرفه خدمات قضایی به دلیل غیر مالی بودن دعوای طلاق از طرف زن ، از 40 هزار تومان تا 180 هزار تومان می باشد که همراه با هزینه دفاتر خدمات قضایی ، در حدود 200 هزار تومان خواهد بود.
مشکلات سوء مصرف الکل در زندگی زناشویی
روابط زناشویی در واقع به عنوان بنیان اصلی زندگی خانوادگی به شمار رفته و انعکاس گر اشتراکات درونی زن و مرد در جامعه می باشد اما هنگامی که الکل و مشروبات الکلی پای خود را به این رابطه می گذارد، تأثیرات بسیار نامناسبی بر زوجین و جامعه ایجاد خواهد نمود. مصرف الکل و مشروبات ناشی از آن می تواند تعادل رابطه زناشویی را برهم زده و عواطف زوجین را متزلزل سازد و باعث ایجاد و گسترش بحران های بیشماری در میان زوجین شود. از طرف دیگر نیز مصرف سوء مصرف الکل سبب تشدید مشکلات ارتباطی میان زوجین شده و مستی و ناهشیاری حاصل از مصرف آن، قدرت تصمیم گیری در مواقع بحرانی برای حفظ و بهبود رابطه را از آنها خواهد گرفت.
مهریه زن در طلاق به دلیل مصرف مشروبات الکلی
اگر زوجه قصد مطالبه مهریه را همزمان با دادخواست طلاق از مرد الکلی به دلیل مصرف مشروبات داشته باشد، می تواند تمام مهریه خود را مطالبه کند و درواقع دادخواست طلاق از طرف زن، مانعی برای مطالبه مهریه ایشان نخواهد بود. در این صورت، زوجه بایستی برای وصول مهریه خود به اجرائیه ثبت مراجعه نموده و سپس اموال زوج را توقیف و مزایده نماید و درصورتی که اموالی از زوج یافت نشود، به دادگاه مراجعه کرده و به میزان مهریه تقاضای حکم محکومیت زوج را ارائه دهد.
حضانت فرزندان در طلاق از طرف زن از مرد الکلی
درخصوص طلاق از طرف زن از مرد الکلی، دادگاه طی حکم طلاق نسبت به سرپرستی فرزندان نیز تعیین تکلیف می نماید. مطابق مقررات قانون مدنی حضانت فرزندان دختر و پسر تا هفت سالگی برعهده مادر است و بعد از اتمام هفت سالگی تا سن بلوغ ( در مورد دختر تا 9 سال تمام قمری و در مورد پسر تا 15 سال تمام قمری) حضانت بر عهده مادر است و بعد از این سن پدر تا 18 سالگی صلاحیت حضانت را دارد. البته نفقه فرزندان به طور کامل برعهده پدر خواهد بود.
اجرت المثل و نفقه زن در اعتیاد مرد به الکل و مشروب
دادخواست طلاق از طرف زن مانع محاسبه و دریافت اجرت المثل ایام زوجیت و نفقه معوقه زوجه نخواهد شد. لذا اگر زوجه بخواهد نفقه معوقه خود را مطالبه کند می تواند دادخواست مربوطه را در این زمینه ارائه داده و بر حسب میزان نفقه به شورای حل اختلاف یا دادگاه خانواده مراجعه نماید . درخصوص اجرت المثل ایام زوجیت نیز دادگاه خانواده در حکم طلاق نسبت بدان تعیین تکلیف کرده و درصورتی که مطابق ماده 336 قانون مدنی زن قصد تبرع نداشته باشد، اجرت المثل را با نظر کارشناس محاسبه و زوج را مکلف به پرداخت آن می نماید.
گرفتن تعهد از شوهر الکی
یکی از مباحثی که امروزه زوجین در پی بروز مشکلات خانوادگی مانند اعتیاد به الکل و مشروبات الکلی از آن استفاده می کنند، تعهدنامه محضری می باشد تا بتوانند طرف مقابل خود را به مفاد تعهد اخلاقی اخذ شده در محضر یعنی عدم مصرف مشروبات الکلی الزام نمایند. حال ممکن است این سوال مطرح گردد که اگر متعهد از مفاد این تعهدنامه سرباز زند چه ضمانت اجرایی برای آن وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که اصولاً تعهد محضری یک تعهد اخلاقی بوده و درصورتی که مفاد آن توسط متعهد انجام نشود، علی الاصول ضمانت اجرای حقوقی یا کیفری خاصی متوجه آن فرد نخواهد بود مگر اینکه در خود مفاد تعهد نامه ضمانت اجرای تخلف از متن تعهدنامه مورد پیش بینی واقع شده باشد لذا باید در حین تنظیم تعهد محضری حتما این نکته رعایت گردد که ضمانت اجرای تخلف از تعهد نیز درنظر گرفته شود.
اجبار کردن زن به مصرف الکل از طرف مرد
اگر مرد همسر خود را به به مصرف الکل اجبار یا اکراه کند، می تواند از علل رافع مسئولیت کیفری به شمار رود. درواقع اکراه در اصطلاح حقوقی به وادار کردن کسی به انجام کاری که به آن مایل نیست گفته می شود و از لحاظ کیفری به معنای فشار معنوی غیر قابل تحمل و نامشروع می باشد مشروط بر آنکه این اکراه و اجبار همراه با تهدید جانی یا آبرویی یا مالی مهم از طرف اجبارکننده باشد که در این صورت و با تحقق جمیع شرایط آن، در خصوص مصرف مشروبات الکلی می تواند رافع مسئولیت کیفری باشد و مجازات را از زن مرتفع کند.
حکم زنی که شوهرش مشروب میخورد
درصورتی که شوهر زن مشروب مصرف نماید ولی خود زن مشروب مصرف نکند نه تنها هیچ حد شرعی طبق مواد 264 و 265 قانون مجازات اسلامی بر زن جاری نخواهد شد بلکه مجازات مواد 701 و 702 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات نیز برای زن جاری نمی شود چراکه در مجازات ها، اصل عمل مجرمانه را خود شخص بایستی انجام بدهد و با توجه به «اصل شخصی بودن جرایم و مجازات ها» اگر شوهر زن شراب خوار باشد و مشروب بخورد ولی زن مصرف نکند براساس اصل مذکور هیچ مجازاتی برای زن وجود نخواهد داشت.
حکم و مجازات فرد شراب خوار
طبق مواد 264 و 265 قانون مجازات اسلامی :«مصرف مسکر از قبیل خوردن، تزریق و تدخین آن کم باشد یا زیاد، جامد باشد یا مایع، مست کند یا نکند، خالص باشد یا مخلوط به گونه ای که آن را از مسکر بودن خارج نکند، موجب حد است. و حد مصرف مسکر 80 ضربه شلاق است.»
از طرفی طبق مواد 701 و 702 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، هر کس متجاهراً و به نحو علن در اماکن و معابر و مجامع عمومی مشروبات الکلی استعمال نماید، علاوه بر اجرای حد شرعی شرب خمر به دو تا شش ماه حبس تعزیری محکوم میشود و هرکس مشروبات الکلی را بسازد یا بخرد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا حمل یا نگهداری کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به شش ماه تا یک سال حبس و تا هفتاد و چهار (۷۴) ضربه شلاق و نیز پرداخت جزای نقدی به میزان پنج برابر ارزش عرفی(تجاری) کالای یاد شده محکوم میشود.