پرداخت نفقه زوجه از وظایف قانونی و شرعی زوج است که عدم پرداخت آن موجب جرم ترک انفاق و به تبع آن مجازات برای زوج خواهد شد اما پرداخت نفقه زن در بارداری کمی متفاوت است زیرا تولد فرزند در میزان نفقه تاثیرگذار است. نکته قابل توجه این است که زوجه بایستی تا وضع حمل در منزل همسر سکنی داشته باشد و همسر باید نفقه او را بپردازد.
نفقه زن باردار در عده طلاق هم به این صورت است که اگر زن در اوایل ماه بارداری باشد و قصد جدایی توافقی را داشته باشد میزان عده او به مدت هشت ماه است یعنی تا تولد فرزند بایستی صبر کند بنابراین عده او هشت ماه و تا وضع حمل است و تا وقتی هم که وضع حمل ننموده باشد و هنوز در دوران بارداری به سپر ببرد حق ورود به هیچ رابطه ای را ندارد. زیرا همانطور که گفته شد زن باید تا وضع حمل در دوران عده بماند. همچنین زن باردار در صورتی که تمکین هم نکند مستحق دریافت نفقه میباشد اما در واقع این نفقه ی فرزند وی به حساب می آید که این استثنا فقط در دوران بارداری امکان دارد یعنی دریافت نفقه حق جنین میباشد نه خود مادر.
آیا در نکاح منقطع یا همان عقد موقت هم مرد موظف به پرداخت نفقه به همسر خود میباشد؟
نفقه زن باردار در عقد موقت
طبق ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی در صورتی که زن در عقد موقت باردار باشد چه اینکه پرداخت نفقه حین عقد شرط شده باشد یا نه بابت وجود جنین بایستی نفقه آن را به همسر پرداخت کرد
اگر شوهر فوت کرده باشد به دلیل باردار بودن زن نفقه فرزند از اموال شوهر هم قابل مطالبه میباشد.
نکته قابل ذکر این است که طبق ماده ۲۱ قانون جدید حمایت از خانواده در مواردی که زن باردار باشد ،به خاطر تعیین هویت فرزند متولد شده مرد مجبور به ثبت ازدواج موقت گردیده اگر چه ثبت نشدن ازدواج موقت غیر قانونی نیست و مجازاتی هم ندارد ولی در صورت باردار بودن زن است که استثنای گفته شده وجود دارد آن هم به خاطر جلوگیری از ایجاد مشکلات حیثیتی و حقوقی بسیار مبنی بر اثبات کردن نسب فرزند به پدر. زیرا اگر اثبات نسب فرزند به پدر لازم باشد طبق ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی باید ۵ دلیل اقرار، استاد کتبی، شهادت شهود، امارات و قسم وجود داشته باشد و اگر یکی از این دلایل مثل اسناد کتبی یعنی ثبت سند موجود نباشد اثبات این نسب فرزند به پدر با مشکلاتی همراه میشود.
در نکاح منقطع ( عقد موقت)در صورتی که زن باردار شود پرداخت نفقه در این ایام از وظایف زوج میباشد. همچنین موظف به ثبت اسم فرزند در شناسنامه و گرفتن شناسنامه برای فرزند میباشد که در این صورت فرزند از پدر خود ارث خواهد برد. اما اجباری از بابت ازدواج دائمی با زوجه وجود نخواهد داشت.
نفقه زن ناشزه باردار
ناشزه شخصی است که نسبت به انجام وظایف قانونی و شرعی خود بدون دلیل موجه ای امتناع کند یعنی نافرمانی زن از انجام دادن وظایف خاص زناشویی را نشوز و چنین زنی را ناشزه مینامند. در این صورت است که زن استحقاق دریافت نفقه را نخواهد داشت. طبق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی در نهایت زمانی که زن از روی نشوز خانه همسر را ترک کند نفقه او ساقط خواهد شد اما ” در راستای حمایت و صیانت از زن، حمل وصف باردار بودن زن صرف نظر از اینکه ناشزه باشد یا مطلقه وی مستحق دریافت نفقه است و زن حامله طبق ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی تا زمان وضع حمل یعنی زایمان مستحق دریافت نفقه است چه اینکه در حال نشوز باشد چه در عده. همچنین نفقه ای که مرد در زمان بارداربودن و زایمان زن ناشزه به زن پرداخت میکند به جهت تامین امورات فرزند و زحماتی است که زن در دروران بارداری و زایمان متحمل شده است.
میزان نفقه زن باردار چقدر است ؟
میزان و نحوه محاسبه نفقه در قوانین مربوط معین نشده و تا زمانی که زن و مرد با بایکدیگر به طور مسالمت آمیزی زندگی میکنند پرداخت نفقه بر اساس توافق طرفین است ولی هنگامی که مسئله جدایی و طلاق پیش بیاید این میزان نفقه و پرداخت آن با ارجاع به کارشناسان رسمی دادگستری در دادگاه خانواده مطرح میشود. کارشناسان هم با توجه به میزان شان و منزلت زن و جایگاه خانوادگی و اجتماعی او میزان نفقه را مشخص میکند و اگر زوجین به میزان آن توسط کارشناسان اعتراضی داشته باشند از تاریخ ابلاغ نظریه کارشناسی ۷ روز زمان دارند تا به ثبت اعتراض خود اقدام کنند.
مدت زمان عده زن حامله ؟
عده آن مدت زمانی است که زن بعد از منحل شدن ازدواج مجددا حق ازدواج دوباره ندارد . البته با توجه به این که همسر وی فوت کرده باشد یا طلاق بگیرد یا مفقود شده باشد و یا موارد دیگر مدت آن متفاوت است.
در ازدواج دائم و یا موقت، مدت زمان عده زن حامله تا زمان وضع حمل او میباشد و در این میان تفاوتی نمیکند که جنین، زنده متولد شود و یا مرده به دنیا آمده باشد، همچنین فرقی نمیکند که از زمان طلاق هم مدت کوتاهی گذشته باشد یا مدت طولانی.
اما نکته قابل توجه اینکه اگر زنی از طریق زنا حامله شده باشد، حکم متفاوت است و زمان پایان عده او زمان وضع حمل نمیباشد بلکه بعد از گذشتن مدت سه ماه میباشد زیرا طبق عقیده فقها نطفهای که از زنا ایجاد شده باشد احترامی ندارد.
نفقه زن حامله در عده وفات
طبق ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی زنی که در عده وفات باشد حق نفقه ندارد و این ماده قانونی مربوط به زنی است که باردار هم نباشد.
اما این مقوله برای زن باردار کمی متفاوت است و با توجه به عدالت قضایی و ملاک ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی، رویه قضایی بر این است که زن حامله در عده وفات تا زمان وضع حمل مستحق نفقه از ترکه شوهر است.
حق نفقه زن حامله در عده فسخ نکاح یا طلاق بائن
در فسخ نکاح یا طلاق بائن اگر زن باردار نباشد در صورت مدت عده نفقهای به وی تعلق نمیگیرد.
ولی اگر زن از شوهر خود حامله باشد تا زمان وضع حمل مستحق دریافت نفقه خواهد بود. البته ممکن است زمان وضع حمل کمتر یا بیشتر از مدت عده باشد که در این حالت با این که رابطه زوجیت کاملا قطع شده است اما زن باردار مستحق نفقه خواهد بود.
نفقه زن باردار بعد از طلاق
“مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی میگوید: «نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینههای درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطه نقصان یا مرض”
البته یکی از نکات مهمی که در رابطه با نفقه باید متذکر شد عدم ارتباط میزان نفقه با توانایی مالی مرد است و کارشناس رسمی دادگستری بایستی نفقه را بنابر وضعیت زن و طبقه و شأن اجتماعی او مشخص کند و شوهر نیز موظف به پرداخت آن می باشد.
در حقوق اسلامی نفقهی زوجه بر عهدهی زوج است و وجوب پرداخت نفقه حتی بعد از انحلال نکاح نیز در صورتیکه زن، باردار باشد هم به حال خود باقی است و مطابق با آیه 6 سوره طلاق و روایات، زن بارداری که مطلقه باشد، در صورتی که در عده طلاق رجعی یا بائن باشد، مستحق دریافت نفقه است و نفقه زن در طی دوران بارداری حتی بعد از طلاق باید پرداخت شود. یعنی اینکه کلیه هزینه های زندگی متعارف زن و همچنین هزینه های درمان و معاینات پزشکی او در حد متعارف و عرف و با توجه به نیازهای او باید حداقل تا پایان دوران بارداری و تا زمان وضع حمل پرداخت گردد.
نفقه جنین و حضانت فرزند به دنیا آمده بعد از طلاق
از جمله هزینه هایی که در طلاق توافقی بایستی مشخص گردد نحوه وضع حمل و پرداخت هزینههای زایمان است که مطابق با قانون حمایت خانواده پرداخت هزینههای فرزند نیز به عهده پدر میباشد و در صورت عدم پذیرش حضانت فرزند از سوی مادر و عدم توافق بین آنها طبق قانون حضانت فرزندان چه دختر باشند و چه پسر تا ۷ سالگی با مادر و بعد از آن با پدر است و در صورت عدم پذیرش حضانت فرزند از سوی مادر، پدر ولایتا عهده دار حضانت نیز میباشد و تامین کردن هزینه های فرزند در این مدت با پدر میباشد و در صورت نبود پدر چه به واسطه مفقودشدن و یا اینکه در قید حیات نباشد با جد پدری است. یعنی اگر فرزند متولد شده از زن باردار بعد از طلاق پدر نداشته باشد، مسوولیت پرداخت نفقه با جد پدری است.
” نکته قابل توجه این است که به طور کلی اگر مادر حضانت و سرپرستی فرزند متولد شده خود را بعد از طلاق را نپذیرد، حضانت و پرداخت نفقه فرزند با پدر بوده و مادر را نمیتوان وادار و اجبار یه پذیرش حضانت و سرپرستی فرزند نمود”.
هزینه های زن باردار و وضع حمل در حین طلاق
در طلاق توافقی هزینه های زن باردار و پرداخت آن یکی دیگر از مواردی است که میبایست مشخص گردد. از جمله این هزینه ها، هزینه زایمان است که مطابق با قانون حمایت خانواده، زمانی که طفل تازه متولد میشود حضانت او بعد از طلاق، تا هفت سالگی با مادر است در حالی که پرداخت هزینههای فرزند نیز به عهده پدر خواهد بود.
در صورتی هم که مادر حضانت فرزند را قبول نکند، پدر رسماً و ولایتا عهده دار حضانت نیز میباشد.
همجنین در صورتی هم که فرزند متولد شده از زن باردار بعد از طلاق پدر نداشته باشد، این مسوولیت پرداخت نفقه بر عهده جد پدری قرارمیگیرد و جد پدری با اعمال ولایت قهری عهده دار سرپرستی فرزند میباشد.
برای مشاوره حقوقی یا درخواست وکیل در رابطه با طلاق زن حامله می توانید از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.