تقسیم ارث چیست؟
ترکه یعنی چه؟
ترکه در دو بخش مثبت ترکه که شامل اموال و حقوق و مطالباتی است که به وارثان می رسد و بخش منفی ترکه دیون و تعهداتی است که از میت به جا مانده و باید از محل آن به طلبکاران پرداخت گردد.
- آنچه که میت قبل از فوت مالک آن بوده است.
- آنچه میت به واسطه فوت مالک آن میشود مانند دیه قتل خطایی یا قتل عمد
- آنچه میت پس از فوت مالک آن می شود مانند این که میت مدیون بوده و بعد از فوت صاحب دین او را ابراء کند یا شخصی دین او را پرداخت کرده باشد.
مهر و موم ترکه به چه معناست؟
تحریر و تصفیه ترکه چیست؟
مرجع صالح در دعاوی راجع به ترکه متوفی
تقسیم ارث و تفاوت آن با حصر وراثت
نکته مهم در این خصوص این است که اگر فرد ورثهای داشته باشد، اموالش بین آنها تقسیم میشود ولی اگر فرد متوفی فاقد وراث باشد اموالش بعد از طی شدن روال قانونی و گذشت حدود ده سال به خزانه دولت پرداخت خواهد شد و در واقع اموال شخص متوفی نصیب دولت میشود.
موانع ارث بری کدامند؟
تقسیم ارث یا محرومیت از ارث
قوانین تقسیم ارث و نحوه محاسبه ارث
تقسیم ارث با توافق میان وراث
عدم توافق میان وراث در تقسیم ارث
طبقات تقسیم ارث
- طبقه اول: شامل پدر و مادر فرد میت، فرزندان آن و نوههای میت
- طبقه دوم: شامل اجداد، خواهر و برادر و فرزندان آنها
- طبقه سوم: شامل عمو، عمه، دایی، خاله و درنهایت فرزندانشان
شرایط برخورداری از ارث
- استحقاق شخص در باقیمانده ترکه به موجب قانون
- وجود ترکه
- وجود رابطه نسبی یا سببی
- موت حقیقی یا حکمی انسان
- زنده بودن وارث هنگام فوت مورث
- مانعیت ارث وجود نداشته باشد.
مراحل تقسیم ارث
- برای اینکه مراحل تقسیم ارث روند سریع و قانونی داشته خود را طی کند، باید از گواهی انحصار وراثت برخوردار باشید.
- تقسیم ارث با توافق یا عدم توافق وراث که اگر با عدم توافق مواجه شوند، موظف هستند به دادگاه مراجعه کنند.
- در صورتی که وراث تفاهم و توافق با یکدیگر نداشته باشند، ارث توسط مقام قضایی تقسیم بندی خواهد شد.
- با جلب رضایت هریک از وراث امکان نقل و انتقال اموال وجود دارد و دادگاه سهم هر یک از وراث را بر اساس اموال موجود، تعیین خواهد کرد.
- در صورت داشتن طلبکار، در ابتدا سهم آنها پرداخت خواهد شد و بعد از آن مهریه و سهم همسر متوفی پرداخت میشود.
- در نهایت برخی از اموال متوفی که به صورت مشاع بوده، بین همه وراث تقسیم خواهد شد.
مالیات بر ارث چگونه محاسبه می شود؟
- دو درصد از قیمت انواع وسایل نقلیه
- سه درصد از موجودی حساب های بانکی اوراق مشارکت و بهادار و سود ناشی از آنها
- یک و نیم برابر ۵ درصد قیمت املاک متوفی یعنی ۷ و نیم درصد مالیات زمانی دریافت می شود که سهم الارث ورثه به آنها منتقل شود.
عدم همکاری وراث در تقسیم ارث
چگونگی تقسیم ارث
تقسیم ارث میان زوجین
- وجود عقد نکاح دائم میان زن و شوهر. در اینجا باید اشاره کرد که در زمان ازدواج موقت زن و شوهر از هم ارث نمی برند.
- شرط بعدی برای ارث بردن زن و مرد از یکدیگر این است که در زمان فوت، زن و مرد در عقد هم بوده و طلاق صورت نگرفته باشد و رابطه میان زوجین وجود داشته باشد. البته در این مورد یک استثنا وجود دارد و آن طلاق رجعی است که در ایام طلاق رجعی زن و شوهر از هم ارث می برند زیرا در حکم زن و شوهر هستند و رابطه زناشویی به طور کامل قطع نشده و با پشیمانی شوهر از طلاق به قوت خود باقی می ماند و مانند آن است که طلاق اتفاق نیفتاده است به همین دلیل مرد در ایام عده طلاق رجعی می تواند همسر خود را در منزل بپذیرد و نفقه او را کاملاً پرداخت کند اما وقوع هر نوع طلاقی بین زن و شوهر به غیر از طلاق رجعی باعث می شود آنها از ارث بردن از یکدیگر محروم شوند.
- اگر مردی در حالتی که بیمار است اقدام به عقد با زنی کند و به دلیل همان بیماری، قبل از دخول و نزدیکی فوت نماید زن از او ارث نخواهد برد اما در قانون یک استثنا آمده است که اگر شوهر در حال مریضی زن خود را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به خاطر همان مریضی فوت کند زوج می تواند از او ارث ببرد به شرط اینکه زن ازدواج نکرده باشد. هرچند که طلاق بائن بوده و رابطه زناشویی کاملاً قطع شده باشد.
میزان سهم الارث زوجین از یکدیگر
در میزان سهم الارث زن و شوهر تفاوت هایی هست . همچنین وجود فرزندان و یا عدم وجود فرزندان در میزان سهم الارث زن و مرد تاثیر دارد. ضمن اینکه اگر مرد دارای همسران متعدد باشد در میزان سهم الارث زن یا زنان تغییراتی به این صورت ایجاد می شود:
- اگر زن فوت نماید و دارای فرزند یا فرزندان نباشد شوهر نصف اموال زن را به صورت ارث می برد و اگر زن وارث دیگری هم مانند پدر و مادر نداشته باشد بقیه اموال زن برای شوهر خواهد بود.
- در صورتی که زن فوت کند و دارای اولاد اولاد یعنی نوه باشد جانشین فرزند محسوب شده و مانند آنها ارث می برد زیرا اولاد اولاد یعنی نوه در صورت نبود اولیا جانشین آنها محسوب می شود اما شوهر یک چهارم اموال زن را به ارث می برد.
- در صورتی که شوهر فوت نماید و فرزندی نداشته باشد زن یک چهارم اموال شوهر خود را به ارث می برد. اما اگر شوهر دارای اولاد اولاد یعنی نوه باشد زن یک هشتم اموال شوهر را به ارث می برد.
- چنانچه مرد دارای همسران متعدد باشد سهم الارث زن یعنی یک هشتم بین همسران به طور ” مساوی” تقسیم خواهد شد البته در صورتی که همسران در عقد دائمی باشند و در هنگام فوت مرد نیز رابطه زوجیت و عقد دائم برقرار بوده باشد.
- در ماده ۹۴۶ اصلاحی قانون مدنی مصوب ۱۳۸۷ آمده است زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد و زوج در صورت فرزند دار بودن زوجه یک هشتم از عین اموال منقول که منظور ازاموال منقول اموالی است که قابل نقل و انتقال باشد، مثل ماشین یا وسایل خانه و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان را ارث می برد. منظور از غیر منقول اموالی هستند که قابل جابجایی نیستند و منظور از عرصه زمین و منظور از اعیان بنا و درخت اموال چسبیده و غیر قابل انتقال است.
- در صورتی که زن فوت کند و هیچ وارثی نداشته باشد همه اموال به مرد خواهد رسید اما در صورتی که مرد فوت کند و ورثه نداشته باشد این موضوع شامل زنان نیست و زنان بک چهارم از کلیه اموال مرد را به ارث می برند.
عدم تعلق ارث در ازدواج موقت
- شرط اصلی برای ارث بردن زن از همسرش وجود رابطه زوجیت دائمی یین آنهاست.
- شرط بعدی از مفهوم ماده ۹۴۰ قانون مدنی می توان گفت که در نکاح منقطع یعنی همان صیغه هیچ ارثی برای زن راه ندارد. حتی زن مثل مورد نفقه که می توانست آن را در عقد شرط کند دیگر نمیتواند شرط توارث را در نکاح منقطع یعنی موقت بگذارد و اگر چنین شود شرط باطل است.
رابطه توارث بعد از طلاق
سهم الارث شوهر از مهریه زن
- زمانی که زن و شوهر فرزند داشته باشند وقتی زن فوت میکند در این صورت یک چهارم از مهریه به آقا می رسد و مابقی در صورتی که پدر مادر در قید حیات باشد به پدر و مادر و فرزندان مشترک بین آنها تقسیم می گردد.
- زمانی که این زن و شوهر فرزند مشترک نداشته باشند زمانی که خانم فوت می کند مهریه یک دومش به شوهر میرسد و مابقی بین پدر و مادر و خواهر و برادر های خانم تقسیم خواهد شد.
- حالت سوم زمانی است که اگر زن فوت کند و فقط شوهر داشته باشد مهریه جزء ماترک محسوب شود و یک دومش به شوهر می رسد و پدر مادر هم به نسبت خودشان ارث می برند.
- حالت چهارم زمانی است که اگر زن پدر مادر نداشته باشد به جای انها ارث به خواهر و برادر ها می رسد.
- حالت آخر هم زمانی است که خانم فرزند داشته باشد که در این صورت یک چهارم به مرد می رسد و مابقی را فرزندان و پدر و مادر به نسبت مقرر در قانون ارث می برند.
تقسیم ارث در زمان حیات (قبل از فوت)
تقسیم ارث بین فرزندان پسر و دختر
- در صورتی که فرد متوفی دارای تنها یک فرزند دختر یا تنها یک فرزند پسر باشد تمامی اموال آن به این تک فرزند خواهد رسید.
- حالت دوم زمانی است که تمامی وراث پسر یا تمامی آنها دختر باشند، در اینجا اموال به صورت مساوی میان هر یک از اولاد تقسیم می شود.
- در حالت آخر اگر شخص متوفی دارای فرزندان متعددی باشد مثل دختر یا پسر، تمامی اموال توسط شرایط تقسیم ارث به هرکس طبق قانون تعلق خواهد گرفت. یعنی اگر تعداد فرزندان پسر و دختر متفاوت باشد، پسر دو برابر فرزند دختر سهم میبرد.
تقسیم ارث متوفی بدون فرزند
ارث بردن نوه از پدربزرگ
- در صورت وجود درجه ی اول در هر طبقه، درجه ی بعدی ارث نمی برد. یعنی اگر در هر طبقه ای حتی یک نفر از ورثه در حال حیات باشد هیچ ارثی به دیگر طبقات تعلق نمی گیرد.
- برای نمونه در طبقه اول وجود فرزندان متوفی، مانع از ارث بردن نوه ها می شود.
- در طبقه ی دوم نیز در صورتی که خواهر و برادر متوفی زنده باشند، فرزندان آن ها ارثی نمی برند.
- در طبقه ی سوم نیز به همین صورت است که وجود عمه ها، عموها، دایی ها، خاله ها مانع از ارث بری فرزندانشان می شود.
- اگر پدر یا مادر شخص قبل از پدربزرگ یا مادربزرگ فوت کرده باشند، هیچ سهمی از ارث به نوه نخواهد رسید.
- در حالتی که فرزندان متوفی زنده باشند نوه ها ارث نخواهند برد. برای نمونه اگر شخصی دو پسر داشته باشد که این پسران هنگام فوت او زنده باشند، ارث متوفی میان فرزندان تقسیم شده و نوه ها ارثی نخواهند برد.
- مورد سوم زمانی است که شخصی که فوت کرده دو فرزند داشته باشد اما یکی از فرزندان قبل از او فوت کند، در این صورت نوه های شخص یعنی فرزندان پسری که قبل از پدربزرگ فوت شده است از ماترک ارثی نخواهند برد و ارث به فرزند دیگر منتقل می شود.
- همچنین در صورتی که پدربزرگ یا مادربزرگ اولاد دیگری داشته باشد، به نوه ها ارث نخواهد رسید زیرا همانطور که بیان کردیم در هر طبقه، درجه ی اول مانع از ارث بردن درجه ی بعدی می شود و وجود فرزندان متوفی مانع از ارث بردن نوه ها از پدربزرگ و مادربزرگ می شود و تنها یک حالت وجود دارد که نوه ها از پدربزرگ و مادربزرگ خود ارث می برند و آن هم زمانی است که همه ی فرزندان پدربزرگ و مادربزرگ فوت شده باشند و فقط نوه ها باقی مانده باشند، در این صورت ارث به نوه ها تعلق خواهد گرفت. برای مثال شخصی که دو پسر دارد، اگر در هنگام فوت او هیچ یک از دو فرزندش زنده نباشند، ارث او متعلق به بچه های فرزندش یعنی نوه هایش خواهد شد.
سهم الارث مادر
تقسیم طلای مادر
تقسیم ارث فرد مجرد
ارث مرد
نحوه ارث بردن جنین
سهم الارث فرزند خوانده
پرداخت بدهی های متوفی توسط ورثه
فروش ملک ورثه ای در صورت مخالفت بعضی از وراث
- یا خودش سهم بقیه وراث را بخرد.
- یا سهم خودش را نیز بفروشد.
نکاتی درباره خرید املاک موروثی
- لزوم ارائه اصل سند مالکیت
- لزوم ارائه گواهی حصر وراثت
- حضور تمامی وراث در هنگام انجام معامله
- لزوم ارائه مفاصا حساب مالیات بر ارث
- عدم وجود اشخاص محجور در بین وراث
- ضرورت تعیین و نصب قیم برای اشخاص محجور
- پرداخت سهم هر یک از وراث از مبلغ معامله
- لزوم بررسی وجود یا عدم وجود وصیت نامه از متوفی
- درج شماره و مشخصات مدارک مستندات ابرازی و مرجع صدور آن اعم از گواهی حصر وراثت، وکالتنامه، قیم نامه، مفاصا حساب مالیات بر ارث و وصیت نامه و غیره در متن مبایعه نامه تنظیمی در هنگام انجام معامله
تقسیم ملک و بازداشت سهم احدی از وراث
نحوه اعتراض اشخاص ثالث به ثبت ملک ورثه ای چگونه است؟
ثبت ملک ورثه ای هنگامی که نسبت به آن وصیتی شده باشد چگونه است؟
- اول اینکه مورد وصیت مورد قبول تمام ورثه و اشخاص ذینفع است.
- دوم اینکه مورد وصیت بین اشخاص ذینفع و ورثه مورد اختلاف است.
ابراز وصیت نامه متوفی بدون وارث
سوالات متداول تقسیم ارث و سهم الارث
پدرم که هنوز زنده است کل ثروت خود را که یک ملک است را به برادرم داده است و می گوید بقیه شما را از ارث محروم کرده ام در حالی که سه فرزند دختر دیگر نیز دارد. آیا پدرم میتواند چنین کاری را کند؟ ما خواهر ها میتوانیم ادعای قانونی داشته باشیم؟
چنانچه پدر شما زمانی که در قید حیات است مبادرت به چنین عملی نماید اقدام وی صحیح است و اشکال قانونی ندارد. ولی اگر پدر شما در غالب وصیت پس از مرگ خود بخواهد کل ملک را به برادرتان واگذار نماید این عمل وی صحیح نمی باشد چرا که متوفی در وصیت تنها می تواند نسبت به یک سوم اموال خود تصمیم گیری کند و مابقی آن اموال تابع قانون ارث می باشد.
اگر ثمره ازدواج موقت فرزندی باشد و زوج فوت کند آیا این فرزند همانند فرزندان ناشی از عقد دائم از پدر ارث می برد؟
بله، کلیه حقوق و تکالیفی که پدر در قبال فرزندان زن دائم خود دارد در برابر فرزند ازدواج موقت نیز دارد بنابراین نفقه، حضانت، توارث و سایر حقوق این فرزند مانند فرزندان دیگر پدر برقرار است.
اگر زوج فوت نماید و همسر وی پس از فوت نیز در خانه سکونت داشته باشد، آیا مادر متوفی یعنی زوج می تواند بابت سکونت از زوجه اجرت المثل طلب کند؟
اگر خانه به اسم زوج بوده و به ارث رسیده همه وراث در آن شریک اند و همه وراث مستحق دریافت اجرت المثل ایام تصرف ساکنین آن می باشند.
اگر یکی از وراث قبل از تقسیم ارث فوت کند سهم الارث بقیه فرزندان و نحوه انحصار وراثت به چه صورت میشود؟
در گواهی انحصار وراثت علاوه بر مشخص شدن نام وراث میزان سهم الارث هریک نیز مشخص می شود چنانچه قبل از تقسیم ارث یکی از ورثه فوت کند سهم الارث وی به فرزندان و ورثه خودش تعلق می گیرد و تغییری در میران سهم الارث سایر وراث ایجاد نمی شود حتی در شرایطی که یکی از وراث قبل ارث گرفتن گواهی حصر وراثت فوت کند هنگام صدور گواهی سهم الارث وی برای فرزندانش محفوظ باقی می ماند.
سلام
یه زمین از پدر بزرگ ما پدر و عمو و عمه ما به ارث مانده بود،عمه هم فوت میکنه و بچه های عمه تقاضای ارث میکنن،یه توافقی امضا میشه اما طرفین به تقسیم پایبند نمی مونن و در نهایت پدر و عموی ما هم فوت کرده،ما اون تقسیم نامه ای که امضا شده رو بهش اعتراض داریم اما بچه های عمه به اون تقسیم نامه مصر هستند،نکاتی که هست اینکه هیچ حصر وراثتی انجام نشده و اون زمین حتی قبل از اینکه پدر بزرگمون فوت کنه در تملک پدرمون و عمو بوده،تکلیف اون تقسیم نامه چیه؟ایا باطل هست اون تقسیم نامه یا اعتبار داره؟
سلام دوست عزیز تقسیم نامه به منزله یک قرارداد است و بین طرفین و وراث الزام آور می باشد.
سلام
پدر و مادر، پسری که قبل از پدر و مادر فوت شده و یک همسر و چند فرزند دختر و پسر دارد، هر کدام جداگانه یک ششم ماترک را به ارث میبرند یا هردو باهم یک ششم ارث میبرند.؟